Darülkurra (Kutuboğlu Medresesi)
İzmir’de halen ayakta duran en eski Osmanlı yapısı
Sözlük anlamıyla darülkurra, Kur’an-ı Kerim’i belli usul ve kurallara
göre okuyan hafızları yetiştiren ve darülhuffazdan daha yüksek olan Medrese
bölümüdür. Ayrıca, Cami, mescit gibi yerlerin hemen yanında yapılan kuran okuma
yeridir. Bir tek kubbesi olan, iki göz revaklı, fevkani bir yapı olan
Darülkurra’nın kubbesi medrese kubbeleriyle aynı düzeydedir. Hafızların Kuran ezberi yaptırmalarının yanı sıra Arapça
ve Tilavet derslerinin de verildiği bir yerdir.
Bornova Darülkuurası Hacı Osman Efendi tarafından H 983 / M 1576 yılında
yapılmış olup Kutuboğlu Medresesi diye de anılır. Yapı kare planlı olup üzeri
merkezi bir kubbe ile örtülmüştür. Batı cephesinde yuvarlak bir kemer üzerinde
taştan pestal bir girişi vardır. Girişin üzerinde bulunan bir kitabede “H 983”
yazısı okunmaktadır. Pestalin hemen üzerinde cepheden hafif bir çıkıntı
oluşturan sivri bir kemer yer alır. Cephelerde sivri kemerle niş içerisine
alınmış yüksek pencereler vardır. Yapı tuğla ve taş malzemelerden yapılmıştır.
15. Yüzyıl Osmanlı eseridir. 1960’lı yıllara kadar binanın hemen yakınında
medrese hücrelerinin de bulunduğu ancak günümüze kadar ulaşamadığı
bilinmektedir. Doç. Dr. Hasan Mert, Geçmişten Günümüze Sosyal, Ekonomik ve
Kültürel Yönleriyle Bornova Kitabı’nda Kutuboğlu Medresesi’nin İzmir’de halen
ayakta duran en eski Osmanlı yapısı olduğunu ifade etmiştir.